kleinsignatuurtje.gif (2891 bytes)


Inventarisatie van de verhalen en essays van Jeroen Brouwers,
op boek chronologisch gerangschikt, met aantekeningen over eventuele eerdere publicatie van verhaal of essay (bijvoorbeeld in tijdschriften).
Wie deze lijst kan aanvullen, bijvoorbeeld met gegevens over hier nog niet genoemde voorpublicaties uit romans, wordt bij deze uitgenodigd mij te e-mailen. N.B.: Op zoek naar een bepaalde naam of een bepaald onderwerp op deze pagina?
Gebruik dan de zoekfunctie die de meeste browsers hebben (klik op 'bewerken', daarna op 'zoeken': wijst zichzelf).

Voor een nagenoeg volledige bibliografie van Jeroen Brouwers, met details over uitgevers en drukgangen, zie de link onderaan deze pagina of klik hier; op die pagina staan ook de verzamelbundels met werk van  Brouwers naast dat van anderen.  Klik hier om direct bij de verzamelbundellijst te komen.  

Het mes op de keel (1964):
Orpheus
- verscheen eerder (in iets andere vorm) in Aristo, 29e jaargang nr. 8, augustus 1961.
Dode vrucht
- verscheen eerder in Kentering, 2e jaargang nr. 5, september 1960.
Geestelijke dochter
- niet eerder verschenen
Thijmen Hoolwerf
- niet eerder verschenen

De toteltuin Gevallen van de sfinx (1968):
De bruid
- verscheen eerder in Komma, 4e jaargang nr. 1, 1968.
Veldbloem, een distel
- verscheen eerder in Partner, Maandblad voor mannen, nr. 4, 1968 en in Werk van nu 3, 1968.
Oom Igor
- verscheen eerder in Komma, 3e jaargang nr. 4, 1967 en in Partner, Maandblad voor mannen, nr. 4, 1968.
Thijmen Hoolwerf
- geschreven te Amsterdam, 1963, herzien te Brussel, 1967.
De toteltuin (een wind)
- verscheen eerder in De nieuwe stem, 19e jaargang nr. 2, november 1964.

 

Groetjes uit Brussel. Ansichtkaarten over liefde, literatuur en dood. (1969):
Meneertje Egmond wil schrijver worden
- verscheen eerder in Tirade, 12e jaargang nr. 141, november 1968.
Geboorte
- verscheen eerder in Tirade, 12e jaargang nr. 141, november 1968.
De bloem van onze letteren
- niet eerder verschenen
Drie eeuwen gothiek
- verscheen eerder in Tirade, 13e jaargang nr. 147, mei 1969.
Den hertoghe bloots hoots
- niet eerder verschenen
En toen allengs Hollands, zuiver Hollands
- verscheen eerder in Tirade, 13e jaargang nr. 143, januari 1969.
De riolen van Necropolis
- verscheen eerder in Tirade, 13e jaargang nr. 145, maart 1969.
De herdruk van Groetjes uit Brussel als Grote ABC (1989) is de 'hier en daar lichtjes, elders ingrijpend' herziene en aangevulde versie zoals deze verscheen in Mijn Vlaamse jaren (1978) en hierin is dus eveneens opgenomen:
Toegift 1: Kijk, daar staat mijn naam (Dagboekblad)
- verscheen eerder in Kentering, 10e jaargang nr. 6, 1969/1970 en in Mijn Vlaamse jaren (1978)
Toegift 2: Het stadje 's-Hertogenkloten (Dagboekblad)
- verscheen eerder in Soma nr. 7, mei/juni 1970 en in Mijn Vlaamse jaren (1978)

 

Zonder trommels en trompetten. Een markante anekdote uit het leven van Jeroen Brouwers door hem zelf verteld (1973):
- een voorpublicatie (te weten het eerste deel) verscheen eerder in Tirade, 15e jaargang nr. 167/168, mei/juni 1971.

 

Klein leed (1977):
Mikado
- verscheen eerder in Elseviers Weekblad, 3 oktober 1964, geïllustreerd door Eppo Doeve.
Ego vir (een stripverhaal)
-
verscheen eerder onder de titel Stripverhaal in Avenue, maart 1970, en in Vehaal nog es wat... (1973).
Een tafereeltje van Jan Steen
-
verscheen eerder in Tirade 200, z.j., verschenen november 1974.

 

Mijn Vlaamse jaren (1978):
Groetjes uit Brussel
-
integrale herdruk (zie aldaar), 'hier en daar lichtjes, elders ingrijpend' herzien en aangevuld met twee toegiften .
Toegift 1: Kijk, daar staat mijn naam (Dagboekblad)
- verscheen eerder in Kentering, 10e jaargang nr. 6, 1969/1970
Toegift 2: Het stadje 's-Hertogenkloten (Dagboekblad)
- verscheen eerder in Soma nr. 7, mei/juni 1970
Zonder trommels en trompetten

- een voorpublicatie verscheen eerder in Tirade, 15e jaargang nr. 167/168, mei/juni 1971; het geheel verscheen eerder als zelfstandige novelle (1973).
Jef Geeraerts. Enige scherven
-
verscheen eerder in Bzzletin, 4e jaargang nr. 30, juli 1970.
Zes pioenrozen
-
verscheen eerder in De Vlaamse gids, 54e jaargang nr. 7, juli 1970.
Exitus Hugues C. Pernath
-
verscheen eerder in De Revisor, 2e jaargang nr. 5, november 1975.
Amateurs voor pudding, of ABN in Vlaanderen
-
verscheen eerder in De Revisor, 2e jaargang nr. 6, december 1975 .
J. Weverbergh en ergher
- verscheen eerder in Maatstaf, 24e jaargang nr. 12, december 1976; een verkorte versie verscheen in Vrij Nederland, 25 december 1976.
Vlaanderen op zijn erghst
-
verscheen eerder in Maatstaf, 25e jaargang nr. 10, oktober 1977; een verkorte versie verscheen in Vrij Nederland, 15 oktober 1977.
Overal stilte. Krekelbosse klaagzangen
-
bevat brieven van Jeroen Brouwers aan Tom van Deel; fragmenten verschenen eerder in De Revisor, 4e jaargang nr. 4, augustus 1977.
  Het fragment Nu zing ik de blues verscheen eerder (onder de titel Afscheid) in Tirade nr. 233, februari 1978.

 

Kladboek. Polemieken, opstellen, herinneringen (1979):
I PRESUME?
Zelfportretje met vlakgom
- verscheen eerder in Privé-Domein. Schrijvers over zichzelf (1977).
AMSTERDAMS PEIL
Brief aan de redactie van 'De Revisor'
- verscheen eerder in De Revisor, 4e jaargang nr. 5, oktober 1977.
Dirk Ayelt Kooiman en het Amsterdams peil
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 235, april 1978.
Haartjes op de wervelkolom
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 236, mei 1978.
Van het hert en de herinnering van Doeschka
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 236, mei 1978.
Literatuur als gids voor het leven
- verscheen eerder in Vrij Nederland, Boekennummer, 24 juni 1978.
De uitverkoop van Jan Cremer
- verscheen eerder in Vrij Nederland, Boekennummer, 15 juli 1978.
Met D. van Tol naar de bedriegertjes
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 239, oktober 1978.
In de hoop dat hij een brood zal schijten
- verscheen eerder in Tirade, 23e jaargang nr. 242, januari 1979.
DE DOOD EN DE SCHRIJVER
'k Weet niet wie mijn lied zal gedenken
- verscheen eerder in De Revisor, 3e jaargang nr. 6, december 1976.
'Jutje?' 'Ja, Archibald?'
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 236, mei 1978.
Daele
- verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 237, juni 1978.
De Vlaamse Dostojewski en de vergetelheid
- verscheen eerder in Vrij Nederland, 19 augustus 1978 (de versie in Kladboek bevat enige aanvullingen).
De Exelse testamenten
-
verscheen eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 240/241, 1978.
Een licht afwijkende versie van het in De Exelse testamenten opgenomen La Bohème verscheen eerder in Avenue België, oktober 1973 .

 

Kladboek 2. De Bierkaai (1980):
STANDBEELDEN
Teirlinck
- verscheen eerder in NRC Handelsblad, 24 februari 1979.
Drie recensies
1. Karel van de Woestijne en de schoonheid
2. Multatuli's liefdesbrieven opgeduikeld voor de 'gewone' lezer
3. De Napoleon van de wasknijpermakerij
- verschenen eerder in Vrij Nederland, resp. 3 februari, 31 maart en 3 maart 1979.
Een standbeeld voor Louis Paul Boon
- verscheen eerder in Vrij Nederland, 19 mei 1979.
De beroemde onbekende Cyriel Buysse
- verscheen eerder in Vrij Nederland, bijlage, 5 januari 1980.
DE SLAGBOOM
De culturele integratie Noord-Zuid
1. Vliegend zich voortbewegend...
- verscheen eerder in Snoecks, 56e jaargang, 1980.
2. Juicht, Belgen, juicht! 
- verscheen eerder in Vrij Nederland, bijlage, 7 juni 1980.
HEDENDAAGSE LETTEREN
De Nieuwe Revisor
- verscheen eerder als nummer 250 van Tirade, jaargang 23, november 1979.
Sperma als wegstervende morse
- verscheen eerder in Vrij Nederland, 10 november 1979 .
Ontmoetingen met Willem Frederik Hermans
- verscheen eerder in De Volkskrant, 29 maart 1980.
De papieren lullepijp
- verscheen eerder in Tirade, 24e jaargang nr. 257, juni 1980.
NOSTALGIE EN JEUGDSENTIMENT
Voorjaarsmoeheid
- verscheen eerder in Tirade, 24e jaargang nr. 258, september/oktober 1980.

 

Bezonken rood (1981):
- een voorpublicatie van deze roman verscheen in Tirade 269, 25e jaargang nr. 269, oktober 1981.

 

Alleen voor Vlamingen (1982):
Vooraf
- verscheen niet eerder.
De niet begrepen minnaar en de famosissimus doctor

- verscheen eerder in Tirade, 25e jaargang nr. 267, juni 1981.
Rede bij de aanvaarding van de mij toegekende Geuzenprijs 1982

- verscheen eerder in De Zwijger (satirisch weekblad voor blijmoedigen), 1e jaargang nr. 42, 27 oktober 1982.
Antwoord op een enquête

- verscheen eerder in Humo, 2 november 1978.

 

Een slechtzittend maskeradepak (roofdruk, 1982):
- verscheen eerder in  het Nieuw Vlaams Tijdschrift, 17e jaargang nr. 8/9, 1964.

 

Vaart allen wel (roofdruk, 1983):
- bevat stukjes die eerder verschenen in de Vlaamse Panorama (onder het pseudoniem 'Voyeur'), 1970.

 

Verhalen en levensberichten (1983):
Thijmen Hoolwerf
- verscheen eerder in Het mes op de keel (1964), deze herziene versie verscheen eerder in De toteltuin (1968).
Mikado
- verscheen eerder in Elseviers Weekblad, 3 oktober 1964, en in Klein leed (1977).
Veldbloem, een distel
- verscheen eerder in Partner nr. 4 (1968), in Werk van nu 3 (1968), en in De toteltuin (1968).
De bruid

- verscheen eerder in Komma, 4e jaargang nr. 1, en in De toteltuin (1968).
Oom Igor

- verscheen eerder in Partner nr. 4 (1968), in Komma, 3e jaargang nr. 4, en in De toteltuin (1968).
Ego vir

- verscheen eerder in Klein leed (1977), en onder de titel Stripverhaal in Avenue (1970) en in Verhaal nog es wat... (1973).
Een tafereeltje van Jan Steen

- verscheen eerder in Tirade 200 (1974) en in Klein leed (1977).
Overal stilte. Krekelbosse klaagzangen

- verscheen eerder in Mijn Vlaamse jaren (1978); daarvoor verschenen fragmenten in De Revisor en Tirade.
De Exelse testamenten

- verscheen eerder Tirade (1978) en in Kladboek (1979); een eerdere versie van het in de tekst geïntegreerde La Bohème verscheen in Avenue Begië (1973).
Voorjaarsmoeheid

- verscheen eerder in Tirade (1980) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
Et in Arcadia ego

- verscheen eerder als zelfstandige, bibliofiele uitgave, 1981.

 

De laatste deur. Essays over zelfmoord in de Nederlandstalige letteren (1983):
EEN   
NIL NISI BENE

Autobiografisch
- niet eerder verschenen
Jan Emiel Daele, 1942-1978
- verscheen onder de titel Daele eerder in Tirade, 22e jaargang nr. 237, juni 1978, en in Kladboek (1979).
TWEE
GEMEENPLAATSEN, GERUCHTEN, MENINGEN, CONSTANTEN

'Het gebied van de stilte'  
- voorpublicatie in Maatstaf, nr. 2, 1983.
'De "trage" zelfmoord'
'En - wie zal zeggen of...'  
'Niet omdat ze dood wou zijn...'
'Een onnatuurlijke bleekheid' 
Verzonkenen 

DRIE
SIGNALEMENTEN 
SCHRIJVERS-ZELFMOORDENAARS 
IN DE NEDERLANDSTALIGE LITERATUUR  
TUSSEN DE ACHTTIENDE EEUW  
EN DE TWEEDE WERELDOORLOG

Vooraf
Willem van Haren, 1710-1768
Cornélie Huygens, 1848-1902
Gerlof van Vloten, 1866-1903
S. G. van der Vijgh, 1876-1899 en Johan van 't Lindenhout, 1893-1916
Jules Persyn, 1878-1933
Gust L. van Roosbroeck, 1888-1936
VIER
HET TABOE
Vooraf
Bijbel en zelfmoord
- voorpublicatie in Bzzletin 84.
Zelfmoordenaars uit de vaderlandse geschiedenis
Taal en terminologie in verband met zelfmoord
Zelfmoord in de Nederlandstalige kinder- en jeugdliteratuur
'...Is gelijk het lot der dieren'
VIJF
LEVENSBERICHTEN
SCHRIJVERS-ZELFMOORDENAARS
IN DE NEDERLANDSTALIGE LETTEREN
DE ZELFMOORDEN IN MEI 1940

Vooraf
Oordeel liever niet
Over 'sympathie', 'antipathie' en 'medeleven'
Menno ter Braak, 1902-1940
Jacob Hiegentlich, 1907-1940
Gerth Schreiner, 1892-1940
Halbo C. Kool, 1907-1940
ZES

LITERAIRE BIOGRAFIEËN
SCHRIJVERS-ZELFMOORDENAARS
IN DE NEDERLANDSTALIGE LETTEREN
TUSSEN DE TWEEDE WERELDOORLOG EN HEDEN

Vooraf
Hein de Bruin (1899-1947)
Over 'sleutels' en indicaties
Frans Babylon, 1924-1968
Jan Emmens, 1924-1971
Jan Arends, 1925-1974
Over 'psychiatrie' en de zelfmoord van de schrijver
Over literaire polemiek en zelfmoord
Jotie T'Hooft, 1956-1977
Jan Emiel Daele, 1942-1978
ZEVEN

SYNTHESE
EEN GEVAL VAN ZELFMOORD

Dirk de Witte, 1934-1970
Enige addenda

In het Nawoord schrijft Jeroen Brouwers dat van De laatste deur in de loop der jaren hoofdstukken werden voorgepubliceerd in de periodieken Tirade, Maatstaf, Bzzletin en Vrij Nederland:
"Ik ben tot deze voorpublicatie onder andere overgegaan om reacties (correcties, aanvullingen, op- en aanmerkingen) van lezers te krijgen: -deze reacties hebben niet zelden geleid tot herziening van onderhavige hoofdstukken of gedeelten ervan. (...)"
Als maker van deze webpagina's houd mij op mijn beurt aanbevolen voor aanvullingen en eventuele correcties; ik ben inmiddels begonnen met het inventariseren van deze voorpublicaties.

 

De zondvloed (1988):
- voorpublicaties van deze roman verschenen o.a. in SIC (1986) en in De Gids, 150e jaargang nr 4/5, mei 1987.
Het hoofdstuk Orpheus verscheen eerder als zelfstandige uitgave onder de titel De sprong (1985).

 

De versierde dood. Een dossier over zelfmoordclubs, Russische roulette, zelfmoordspelen, en ander mysteries rondom de zelfgekozen dood (1989):
I.   'Wij hebben de dood opgevrolijkt, we hebben hem versierd...'
II.  'Vrienden, hij die gaat sterven groet u!'
III. 'Niet gelukt? Volgende keer beter!'
- verscheen eerder onder de titel De heksenjacht op Rambo in De Tijd, 14e jaargang nr. 33, 19 augustus 1988.
IV. 'Wat drommel, beste man, dacht u dat ik zou vergeten dat dit maar een spelletje was?'
- fragmenten uit het 'zelfmoorddossier' verschenen eerder in het Nieuw Wereld Tijdschrift, 2e jaargang, nr. 6, december 1985.

 

Het vliegenboek. Kladboek 3 (1991):
VOETSTAPPEN
De voetstappen die ik nalaat

- verscheen eerder in Bzzletin nr. 98 (Jeroen Brouwers-nummer), september 1982 en onder de kop TWEE PROTOKOLLEN in de kaft van De sprong (1985).
Het Vliegenboek

- verscheen eerder in Kritische motieven (1987).
Hoe ik woon

- verscheen eerder in Bzzletin nr. 98 (Jeroen Brouwers-nummer), september 1982 en onder de kop TWEE PROTOKOLLEN in de kaft van De sprong (1985).
Es ergo sum (over Harry Mulisch)

- verscheen eerder in Bzzletin nr. 98 (Jeroen Brouwers-nummer), september 1982, en als bibliofiele uitgave.
Samoerai (over Willem Frederik Hermans)

- verscheen eerder in Vrij Nederland, 5 september 1981.
Twee vaderlanden, twee karakters (over Rob Nieuwenhuys)

- verscheen eerder in Jan Campertprijzen 1983 (1983).
HERINNER MIJ
Evengoed is de schrijver dood

- verscheen eerder als inleiding bij Hij is reeds aan de overzijde (1986).
DE LAATSTE DEUR
'Waarlijk, de mens leeft in diepe duisternis' (over Ryûnosuke Akutagawa)

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, 5e jaargang nr. 6, 1988.
Het talent voor menselijkheid (over Vsevolod Garsjin)

- verscheen eerder in Het oog in 't zeil, 6e jaargang nr. 3, 1989.
'Vergeef me dat ik ben geboren'

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, 4e jaargang nr. 2, 1987.
De zwarte zon (over Harry Crosby)

- verscheen eerder in Haagse Post, 26 juli 1986.
De levende stilte van Stig Dagerman

-  verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1985).
NOORD ZUID, SAMEN VOOR DE SPIEGEL
Het eeuwig verbeiden. Portret van Richard Minne

- verscheen eerder in de boekenbijlage van Vrij Nederland, 25 maart 1989.
Uren bij het theelicht. De Elsschotkunde van Karel van het Reve

- verscheen eerder in Bokelf (1987).
De man in de reus. In memoriam Paul Snoek

- verscheen eerder in Vrij Nederland, 31 oktober 1981.
Brief aan Boudewijn door Walter van den Broeck

- verscheen eerder in Vrij Nederland, 8 november 1980.
Sire, er zijn geen Belgen. Een cursus Vlaanderen

- verscheen eerder als afzonderlijke uitgave ter gelegenheid van de Boekenweek 1988.
Holland op z'n bàrst! (over Karel van den Oever)

- verscheen eerder in De Tijd, 18 maart 1988.
De geschiedenis van de Leo J. Krynprijs

- verscheen eerder in Haagse Post, 10 januari 1987 en in twee delen in Knack, 7 januari resp. 14 januari 1987.
Boudewijn in het land van Boudewijn (over Boudewijn van Houten)

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, 6e jaargang nr. 1, 1987.
SYNDROMEN
Het verdriet van Braunau. Honderd jaar na de geboorte van Adolf Hitler

- verscheen eerder in Nieuwe Revu, 9 maart 1989.
Het Oostindisch kampsyndroom (over Rudy Kousbroek)

- verscheen eerder in De Tijd, 25 november 1988.
VADERS EN ZONEN
Het tuurtouw. Ter herinnering aan Geert van Oorschot

- verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1989).
Niemand, absoluut niemand
(dagboekfragmenten)
- nog niet eerder verschenen.


De Indië-romans
(1992):
Het verzonkene

- verscheen eerder als afzonderlijke roman (1979); vanaf de vijfde druk (1988)  in herziene vorm.
Bezonken rood

- verscheen eerder als afzonderlijke roman (1980); een voorpublicatie van deze roman verscheen in Tirade 269.
De zondvloed

- verscheen eerder als afzonderlijke roman (1988); voorpublicaties van deze roman verschenen o.a. in SIC (1986).
Het hoofdstuk Orpheus verscheen eerder als zelfstandige uitgave onder de titel De sprong (1985).

 

Het circus der eenzaamheid. Kladboek 4 (1994):
BIOGRAFISCH/AUTOBIOGRAFISCH
De laatste muze (over
Het verkoolde alfabet door Paul de Wispelaere)
'Ik ben hier al geweest' (over
Het gat in de wereld door Benno Barnard)
'Niet vechtend tegen molens maar tegen Nolens (over
Blijvend vertrek door Leonard Nolens)
'Zo perfect als bellen blazen' (over
Duizend-en-drie door Christine D'haen)
De muze met het rode potlood (over Anna Christina van der Tak)
Willem Elsschot als beduimelde god (over
Willem Elsschot, Het Ridderspoor door Johan Anthierens)
De dichtgespijkerde kasten van Angèle Manteau (over Het eigenzinnige leven van Angèle Manteau door Gretha Seghers)
- geschreven in 1992 en 1993 voor De Morgen, sommige ervan verschenen ook in HP/De Tijd op zondag
HET DODE PUNT
'Vrijheid is gewoon een ander woord voor niets te verliezen' (ter herinnering aan Janis Joplin)

- verscheen eerder in De Morgen en HP/De Tijd.
Woorden met angels, woorden met scharen (over André Baillon)

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift nr. 5, 1992, en als nawoord bij Baillons Een doodeenvoudig man (1994).
'Naakt in verblindend licht' (over Daniël Robberechts)
- verscheen als afzonderlijke publicatie (1993)
'Leven en lijden van een charlatan' (exit Adriaan Venema)

- verscheen eerder in HP/De Tijd, 12 november 1993, en in De Morgen, 19 november 1993.
'Mijn keel orakelt weer zo een Ware Taal...' (het
Verzameld Werk van Nico Slothouwer)

- verscheen eerder in De Morgen, 27 mei 1994 en in Trouw, 7 juli 1994.
Drie protocollen over de zelfverkozen dood
1. Een Duitse professor, Robeck genaamd
2. Ach! Alletwee dood (over Victor Escousse en Auguste Lebras)
3. Erger dan tien bochels (over Klaus Mann en Harry Mulisch)

- verscheen eerder in Bzzletin nr. 214, maart 1994.
ANATHEMA'S
'Ze hadden hem tot eredoctor moeten benoemen' (Adolf Hitler en zijn voorafbeeldingen)

- verscheen eerder in Bzzletin nr. 206/207, mei/juni 1993.
Uit het hiernamaals (over
Het Oostindisch kampsyndroom door Rudy Kousbroek)

- verscheen eerder in Maatstaf nr. 6, 1992.

 

Vlaamse leeuwen (1994):
Vooraf
GESCHIEDENIS
Sire
, er zijn geen Belgen. Een cursus Vlaanderen

- verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1988) en in Het vliegenboek (1991).
Amateurs voor pudding, of ABN in Vlaanderen

-
verscheen eerder in De Revisor (1975), en in Mijn Vlaamse jaren (1978).
TWEE PAMFLETTEN
J. Weverbergh en ergher

- verscheen eerder in Maatstaf (1976) en in Mijn Vlaamse jaren (1978); een verkorte versie in Vrij Nederland (1976).
Vlaanderen op zijn erghst
-
verscheen eerder in Maatstaf (1977) en in Mijn Vlaamse jaren (1978); een verkorte versie in Vrij Nederland (1977).
DE SLAGBOOM. DE CULTURELE INTEGRATIE NOORD-ZUID
Antwoord op een enquête

- verscheen eerder in Humo, 2 november 1978,  en in Alleen voor Vlamingen (1982).
Juicht, Belgen, juicht!

- verscheen eerder in Vrij Nederland (1980) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
Vliegend zich voortbewegend
...
- verscheen eerder in Snoecks (1980) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
De niet begrepen minnaar en de famosissimus doctor

- verscheen eerder in Tirade, 25e jaargang nr. 267, juni 1981, en in Alleen voor Vlamingen (1982)
Rede bij de aanvaarding van de Geuzenprijs 1982

-verscheen eerder in De Zwijger (satirisch weekblad voor blijmoedigen), 1e jaargang nr. 42, 27 oktober 1982, en in Alleen voor Vlamingen (1982).
Albert Verwey en Vlaanderen. Of: 'De geschiedenis van het letterkundig verkeer tusschen Noord en Zuid'
 
- bij mijn weten niet elders verschenen.
MONUMENTEN
Teirlinck

- verscheen eerder in NRC Handelsblad (1979) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
Karel van de Woestijne en de schoonheid

- verschenen eerder in Vrij Nederland (1979) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
De beroemde onbekende Cyriel Buysse

- verscheen eerder in Vrij Nederland, bijlage, 5 januari 1980 en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
Boek voor Koning Albert I

-  bij mijn weten niet eerder verschenen.
Jules Persyn
-  verscheen eerder, op enkele kleine wijzigingen na, in De laatste deur (1983).
Het eeuwig verbeiden. Portret van Richard Minne

- verscheen eerder in Vrij Nederland (1989) en in Het vliegenboek (1991).
ELSSCHOTIANA
Uren bij het theelicht. De Elsschotkunde van Karel van het Reve

- verscheen eerder in Bokelf (1987) en in Het vliegenboek (1991).
De muze met het rode potlood 
- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994); werd geschreven voor De Morgen (1992/1993).
Willem Elsschot als beduimelde god

- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994); werd geschreven voor De Morgen (1992/1993).
OPKOMST, GLORIE, VERVAL VAN UITGEVERIJ MANTEAU
De geschiedenis van de Leo J. Krynprijs

- verscheen eerder in Haagse Post (1987), in Knack (1987) en in Het vliegenboek (1991).
De dichtgespijkerde kasten van Angèle Manteau
- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994); werd geschreven voor De Morgen (1992/1993).
Goor...

-  bij mijn weten niet eerder verschenen.
BELGIË-NEDERLAND I-I
Holland op z'n bàrst! De Nederlandse natie gezien door Karel van den Oever

- verscheen eerder in De Tijd (1988) en in Het vliegenboek (1991).
Boudewijn in het land van Boudewijn (over Boudewijn van Houten)

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift (1987) en in Het vliegenboek (1991).
TIJDGENOTEN
Jef Geeraerts. Enige scherven

-
verscheen eerder in Bzzletin (1970) en in Mijn Vlaamse jaren (1978).
Zes pioenrozen
. Over Roger van de Velde

- verscheen eerder in De Vlaamse gids (1970) en in Mijn Vlaamse jaren (1978).
'Ik heb onder mijn voeten niets dan drijfzand'. Over Dirk de Witte
- bij mijn weten niet eerder verschenen.
Exitus Hugues C. Pernath

-
verscheen eerder in De Revisor (1975) en in Mijn Vlaamse jaren (1978).
Jotie T'Hooft

- verscheen eerder in De laatste deur (1983).
Jan Emiel Daele

- verscheen eerder (onder de titel Daele) in Tirade (1978) en in Kladboek (1979).
De Vlaamse Dostojewski en de vergetelheid. Bij de dood van Johan Daisne

- verscheen eerder in Vrij Nederland (1978) en (aangevuld) in Kladboek (1979).
Een standbeeld voor Louis Paul Boon

- verscheen eerder in Vrij Nederland (1979) en in Kladboek 2. De Bierkaai (1980).
De man in de reus. In memoriam Paul Snoek

- verscheen eerder in Vrij Nederland (1981) en in Het vliegenboek (1991).
'Naakt in verblindend licht.' Over Daniël Robberechts
- verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1993), en in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
HEDENDAAGSE LETTEREN
Brief aan Boudewijn door Walter van den Broeck
- verscheen eerder in Vrij Nederland (1980) en in Het vliegenboek (1991).
De laatste muze (over
Het verkoolde alfabet door Paul de Wispelaere)
- geschreven voor De Morgen, ook verschenen in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
'Zo perfect als bellen blazen' (over
Duizend-en-drie door Christine D'haen)
- geschreven voor De Morgen, ook verschenen in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
'Niet vechtend tegen molens maar tegen Nolens (over
Blijvend vertrek door Leonard Nolens)

- geschreven voor De Morgen, ook verschenen in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
De tragische grandeur. Portret van Brussel door Geert van Istendael

- bij mijn weten niet eerder verschenen.
Wie van ons trotseert de tijd?
- bij mijn weten niet eerder verschenen.
De memoires van Julien Weverbergh
- bij mijn weten niet eerder verschenen.
TWEE TOESPRAKEN
De trots op onze littekens.
Toespraak bij mij verleende Orde van de Vlaamse Leeuw
, op 27 juni 1992 te Gent.
- bij mijn weten niet eerder verschenen.
Dankwoord van de Ridder in de Kroonorde
, 19 februari 1993
- bij mijn weten niet eerder verschenen.

 

Adolf & Eva & de Dood (1995):
Vooraf (1. Bronnen, 2. Toelichting, 3. Historie)
- uiteraard niet eerder verschenen.
Het verdriet van Braunau

- eerder gepubliceerd in Nieuwe Revu (1989) en in Het vliegenboek (1991); hier hernomen en uitgewerkt.
'Ze hadden hem tot eredoctor moeten benoemen'

- eerder verschenen in Bzzletin nr. 206/207, mei/juni 1993 en in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994); hier aangevuld.
De gezichtenmaker

- geschreven n.a.v. het boek Hoffman & Hitler. Fotografie als Medium des Führer-Mythos; niet eerder in boekvorm verschenen.
Adolf & Eva & de Dood

- niet eerder in boekvorm verschenen.

 

De vervulling. De mooiste verhalen (1996):
Mikado
- verscheen eerder in Elseviers Weekblad, 3 oktober 1964, in Klein leed (1977) en in Verhalen en levensberichten (1983).
Oom Igor
- verscheen eerder in Partner nr. 4 (1968), in Komma, 3e jaargang nr. 4, in De toteltuin (1968) en in Verhalen en levensberichten (1983).
Ego vir
- verscheen eerder in Klein leed (1977) Verhalen en levensberichten (1983), en onder de titel Stripverhaal in Avenue (1970) en in Vehaal nog es wat... (1973).
Een tafereeltje van Jan Steen
- verscheen eerder in Tirade 200 (1974), in Klein leed (1977) en in Verhalen en levensberichten (1983).
Et in Arcadia ego
- verscheen eerder als zelfstandige, bibliofiele uitgave (1981) en in Verhalen en levensberichten (1983).
Anaïs Anaïs
- verscheen eerder als zelfstandige uitgave
De vervulling
- verscheen eerst in de bibliofiele uitgave De vervulling gevolgd door De kleine dood (1994).
De kleine dood
- verscheen eerst in de bibliofiele uitgave De vervulling gevolgd door De kleine dood (1994).

 

Feuilletons. Proefnummer, zomer 1996:
JOURNALEN
Utopia
Dagboek
Lessen over Utopia
LETTEREN EN WIJSBEGEERTE
Willem Elsschot als standbeeld en als omelet
Borms en de symbolen
De filosoof spreekt
GEZOND LEVEN
Liefde, waanzin en dood van Horacio Quiroga
De dood van een meesterkok
De laatste sigaret
De filosoof spreekt verscheen eerder in Maatstaf, 1995, nr. 7.

 

Feuilletons. Extra edietzie, herfst 1996:
VOORGERECHT
Kauwgum als kaviaar
HOOFDSCHOTEL
Hier ligt Dietz. Hij rijmt op niets
TOETJE
Krenten op zwavelzuur
- bij mijn weten is hiervan niets eerder verschenen, evenmin als van de als naschrift opgenomen 'Ingezonden mededelingen'.

 

De rode telefoon. Bij de zestigste verjaardag van Jozef Deleu (1997):
Vlaanderen revisited
Over het bouwen van bruggen
Kaïn en Abel
Hand in hand
Monopoly en zelfmoord (uit polemische koker)
Volapük
Grenzen
toegift:
Ik had hier nog een koffer staan
- behalve de toegift is bij mijn weten hiervan niets eerder verschenen.
Ik had hier nog een koffer staan
werd geschreven op uitnodiging van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekenwezen,
en eerder werd gepubliceerd in Het Boek in Vlaanderen (1996).

 

Satans potlood, verhalen en verhandelingen. Feulletons, zomer 1997:
HOMO BULLA. AANTEKENINGEN OVER NECROPOLIË
De zwarte dame met de tedere glimlach en de zeis
De schrijver en de dood
Satans potlood
KLOOTSCHIETEN
Oranje
Plagiarum plagiorum
Dietze warande
Schande, alleen maar schande
...VAN DEZELFDE FAMILIE
'Een overzicht van mijn bokkesprongen'. Verzamelde verhalen van Richard Minne
Teirlinck, Butor, Mulisch, ik en Minne... En Rex Stout
Het aards paradijs in Ukkel
De schijngestalten van een uitgever. Geert van Oorschot als personage
'Aan mensen kan ik geen touw aan vastknopen'.
Ochtendwandeling door L. H. Wiener
-
mij is slechts bekend dat Schande, alleen maar schande in een iets andere vorm werd gepubliceerd in De Groene Amsterdammer van 15 mei 1996, onder de titel Ajax in de 'Groeneprofiel'-reeks.

 

Alles is iets. Feuilletons, lente 1998:
-
fragmenten verschenen eerder in De Volkskrant als 'Brieven van Brouwers', december 1997 - januari 1998.

 

Terug thuis. Verhalen, leerervaringen, voetnoten. Feuilletons, winter 1998:
DE VERLIEFDEN
De verliefden
- verscheen eerder als bibliofiele uitgave (1998).
AANTEKENINGEN IN DE MARGE
Twee heren
Kilometer(s)
- verscheen eerder als bibliofiele uitgave (1998)
Korrespondenties
Apologetisch
Brem 1
Brem 2
God
Voordeel
Nademaal
Pastoor in Zutendaal
Nog een pastoor in Zutendaal
Muzikale dwaas
Slechte lucht
Terug thuis...

KOPPEN
'Figuren die entwie en entwat waren'. De twintig Vlaamse koppen van Hugo Verriets
De smalle weg van Wies Moens
'Als een lomp aan de nagel des tijds'. Verzameld proza van Joris Vriamont
De Vlaamse Voltaire
'Wij leven om nieuw en anders te zijn'. Bij Jan Walravens' Jan Biorix
Spoken en schimmen rondom Jotie T'Hooft

AUTOBIOGRAFISCHE VOETNOTEN
Grand Hôtel
Zwart, bijbelzwart, kraaizwart

-
uit Terug thuis is, behalve de twee genoemde bibliofiele uitgaven, 'Wij leven om nieuw en anders te zijn' verschenen als voorwoord in de heruitgave van Jan Biorix (Atlas, 1998), en één fragment is verschenen (als Het lied der dwaze bijen), in Underground, 2e jaargang nr. 4, mei 1998.

 

Al dat papier. Catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in het antiquariaat Demian, Antwerpen (1999):
Al dat papier.
De rituelen van de schrijfarbeid.
- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, zestiende jaargang nr. 5, juni 1999.

 

De zwarte zon. Essays over zelfmoord en literatuur in de twintigste eeuw (1999):
I. 'HET ENIGE BEWIJS VAN MENSELIJKE VRIJHEID'
Het talent voor menselijkheid. Over Vsevolod Garsjin
- verscheen eerder in Het oog in 't zeil, 6e jaargang nr. 3, 1989, en in Het vliegenboek (1991).
'Waarlijk, de mens leeft in diepe duisternis'. Over Ryûnosuke Akutagawa

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, 5e jaargang nr. 6, 1988 en in Het vliegenboek (1991).
'Vergeef me dat ik ben geboren'. Het leven en de vele doden van Osamu Dazai

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift, 4e jaargang nr. 2, 1987 en in Het vliegenboek (1991).
De zwarte zon. Over Harry Crosby

- verscheen eerder in Haagse Post, 26 juli 1986 en in Het vliegenboek (1991).
'Dobbelstenen van verdronken mannenbotten'. Over Hart Crane
- voor zover ik weet niet eerder verschenen.
Liefde, waanzin en dood van Horacio Quiroga
-
verscheen eerder in Feuilletons, proefnummer 1996.
Woorden met angels, woorden met scharen. Over André Baillon

- verscheen eerder in Nieuw Wereld Tijdschrift (1992) en in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
De levende stilte van Stig Dagerman

-  verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1985), en in Het vliegenboek (1991).
Ofeningen in nergens bijhoren. Over Jean Améry
- verscheen eerder als afzonderlijke uitgave (1995).
'Naakt in verblindend licht.' Over Daniël Robberechts
- verscheen eerder als zelfstandige uitgave (1993), in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994) en in Vlaamse leeuwen (1994).
Mijn keel orakelt weer zo een Ware Taal...' Over Nico Slothouwer
- verscheen eerder in De Morgen (1994), in Trouw (1994) en in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
'Leven en lijden van een charlatan'. Exit Adriaan Venema
- verscheen eerder in HP/De Tijd (1993), in De Morgen (1993), en in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
PROTOCOLLEN OVER DE ZELFGEKOZEN DOOD
Een Duitse professor, Robeck genaamd
- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
Ach! Alletwee dood. Over Victor Escousse en Auguste Lebras
- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).
'Ik leg mezelf de doodstraf op'. Over Henri Roorda
- voor zover ik weet niet eerder verschenen.
Erger dan tien bochels. Glossen bij een krantenartikel van Harry Mulisch over Klaus Mann
- verscheen eerder in Kladboek 4. Het circus der eenzaamheid (1994).

Geheime kamers.
Een voorpublicatie uit deze roman verscheen zelfstandig als bibliofiele uitgave onder de titel Kalenders.

Papieren levens. Feuilletons 6
De inhoudsopgave staat hier binnenkort.

 


bibliografie.jpg (1728 bytes)    biografie.jpg (1607 bytes)      ACTUALITEIT.jpg (1867 bytes)      diversen.jpg (1458 bytes)


Deze pagina's zijn gemaakt door:
Eric Geevers
lys.gif (1012 bytes)